AİLE HUKUKU
Boşanmada Nafaka Miktarı Neye Göre Belirlenir? (2025 Güncel Bilgiler)
Boşanma davalarının en önemli sonuçlarından biri de şüphesiz nafaka kararıdır. Tarafların en çok merak ettiği soru ise “Ne kadar nafaka alırım?” veya “Ne kadar nafaka öderim?” olmaktadır. Nafaka miktarı, hakimin keyfi bir takdirine göre değil, Türk Medeni Kanunu ve Yargıtay içtihatları çerçevesinde, somut ve ölçülebilir kriterlere göre belirlenen bir denge hesabıdır. Peki, hakim bu dengeyi nasıl kurar?
Nafaka miktarının belirlenmesinde hangi özel detaylar öne çıkıyor? İşte adım adım nafaka belirleme süreci.
Nafakanın Türü, Miktarını Etkileyen İlk Faktördür
Öncelikle, hangi tür nafakanın talep edildiği önemlidir. Mahkeme dört farklı nafakaya hükmedebilir:
- Tedbir Nafakası: Dava süresince, maddi durumu daha zayıf olan eşin veya çocukların geçimini sağlamak için bağlanan geçici nafakadır.
- İştirak Nafakası: Boşanma sonrası, velayeti kendisine verilmeyen eşin, çocuğun bakım, eğitim ve sağlık gibi giderlerine katılım payıdır.
- Yoksulluk Nafakası: Boşanma yüzünden yoksulluğa düşecek olan ve boşanmada daha az kusurlu olan eşe, diğer eş tarafından süresiz olarak ödenen nafakadır.
- Yardım Nafakası: Aile bireylerinin birbirine karşı olan yardım yükümlülüğünden doğan nafakadır (örneğin, yetişkin çocuğun anne/babasına ödediği).
Bu yazımızda özellikle boşanma davalarında karşılaştığımız tedbir, iştirak ve yoksulluk nafakasına odaklanacağız.
Hakimin Nafaka Miktarını Belirlerken Dikkate Aldığı 7 Kritik Kriter
Hakim, nafaka miktarını belirlerken tarafların sunduğu deliller ışığında kapsamlı bir “sosyal ve ekonomik durum araştırması” yapar. İşte o araştırmada masaya yatırılan ana unsurlar:
1. Tarafların Ekonomik ve Sosyal Durumları: Bu en temel kriterdir. Mahkeme, tarafların gelirlerini (maaş bordrosu, kira geliri, şirket kâr payı vb.) ve giderlerini (kira, kredi ödemesi, faturalar, sağlık masrafları vb.) detaylı olarak inceler. Örneğin, Bahçeşehir‘de lüks bir konutta yaşayan bir ailenin yaşam standardı ile Sefaköy‘de mütevazı bir hayat süren bir aileninki aynı olmayacaktır.
2. Nafaka Yükümlüsünün Ödeme Gücü (Mali Gücü): Nafaka, yükümlüsünü mali olarak zor duruma düşürecek, hayatını idame ettirmesini engelleyecek bir miktarda olamaz. Hakim, nafaka ödeyecek eşin gelirini, mal varlığını ve borçlarını bir bütün olarak değerlendirir ve “ödenebilir” bir miktar belirler.
3. Nafaka Alacaklısının İhtiyaçları ve Yaşam Standardı: Yoksulluk nafakası bağlanacak eşin, boşanma sonrasında evlilik sırasındaki yaşam standardını büyük ölçüde kaybetmemesi hedeflenir. Barınma, giyim, gıda, ulaşım ve sosyal giderler gibi temel ihtiyaçlar göz önüne alınır.
4. Çocuğun İhtiyaçları (İştirak Nafakası İçin): İştirak nafakasında odak noktası tamamen çocuktur. Çocuğun yaşı, eğitim durumu (özel okul, kurslar), sağlık ihtiyaçları, sosyal ve kültürel faaliyetleri gibi tüm giderler hesaplanır. Velayeti alan eşin bu giderlere tek başına katlanması beklenemez.
5. Tarafların Boşanmadaki Kusur Oranı: Yoksulluk nafakasında kritik bir detaydır. Kanuna göre, yoksulluk nafakası talep eden eşin, diğer eşten daha ağır kusurlu olmaması gerekir. Eşit kusur veya daha az kusur durumunda nafakaya hükmedilebilirken, ağır kusurlu eş lehine yoksulluk nafakası bağlanmaz.
6. Paranın Alım Gücü (Enflasyon Oranları): Belirlenen nafaka miktarının zamanla erimemesi için hakim, ülkenin mevcut ekonomik koşullarını ve TÜİK tarafından açıklanan yıllık enflasyon oranlarını (TÜFE/ÜFE) dikkate alır. Genellikle kararda, her yıl nafakanın bu oranda artırılmasına da hükmedilir.
7. Hakkaniyet İlkesi: Yukarıdaki tüm somut kriterlere ek olarak, hakim nihai kararı verirken “hakkaniyet ilkesini” gözetir. Yani, ortaya çıkan miktarın her iki taraf için de adil ve makul olup olmadığını vicdani olarak tartar. Bu konuda Yargıtay’ın emsal kararları da hakime yol gösterir. Konuyla ilgili detaylı hukuki çerçeve için Türk Medeni Kanunu‘nun ilgili maddeleri incelenebilir.
Süreçte Avukatın Rolü: Doğru Delil, Doğru Sonuç
Nafaka miktarının lehinize belirlenmesi, sosyal ve ekonomik durumunuzu mahkemeye ne kadar doğru ve eksiksiz bir şekilde sunduğunuza bağlıdır. Gelir ve giderlerinizi ispatlayan belgeleri (banka kayıtları, tapular, faturalar, okul masraf dekontları vb.) dosyaya sunmak kritik öneme sahiptir.
Aile Hukuku alanında uzman bir avukat, bu delilleri sizin adınıza toplar, stratejik bir şekilde mahkemeye sunar ve hakkaniyete uygun bir nafaka miktarı belirlenmesi için hukuki argümanları oluşturur.
Nafaka ve boşanma süreçlerinizle ilgili daha detaylı bilgi ve hukuki danışmanlık almak için iletişim sayfamızdan bize ulaşabilirsiniz.